Nhận thức bản thân là điều gốc rễ ảnh hưởng đến mọi thứ xuất phát từ con người. Nhận thức là sản phẩm khởi nguồn từ suy nghĩ, cảm xúc hoặc một ý định cụ thể. Vậy vì sao chúng ta cần học cách nhận thức bản thân?
Chúng ta đều biết rằng nhận thức là kết quả của một quá trình và hầu như việc thay đổi là rất khó. Nó giống như việc gieo một mầm cây vào mảnh đất mới và đến khi cây trưởng thành, sinh sôi nảy nở, bạn dường như rất khó để di dời, thay đổi vị trí cây hoặc thậm chí nhổ bỏ và trồng một loại cây khác thay thế. Nhiều người có thể sống cả đời mà không hề có một nhận thức đúng đắn về bất cứ việc gì. Nguyên nhân đến từ việc ít ai có được nhận thức đúng ngay từ đầu mà không phải nếm trải cay đắng ngọt bùi của cuộc sống. Mình tin rằng, trong quá trình hình thành nhận thức sơ khai, môi trường chúng ta sinh sống, con người chúng ta tiếp xúc, tình huống chúng ta trải qua, là những yếu tố quyết định nhận thức. Từ đó, nhận thức được hình thành và bám rễ vào thế giới nội tâm, vươn cành chạm đến mọi ngóc ngách tư duy, tâm trí và suy nghĩ của con người.
Nói cách khác, nhận thức được hình thành thông qua những trải nghiệm tích lũy từ cuộc sống. Trải qua càng nhiều, bạn càng có được nhận thức vững chắc, từ đó, bạn phân biệt được đúng – sai và trưởng thành một cách lành mạnh. Trước đây, mình nghĩ việc đi nhiều, tiếp xúc nhiều sẽ khiến nhận thức mở mang và con người có thể trưởng thành đúng đắn thông qua việc hòa nhập xã hội tiến bộ. Đến bây giờ mình vẫn tin chắc vào tư duy đó. Ví dụ như hủ tục tảo hôn tại các vùng dân tộc thiểu số, khi các em được học hành đến nơi đến chốn và làm công tác tư tưởng, hủ tục này đã dần giảm đi. Theo đó, nhiệm vụ của các em được đặt trở về đúng với độ tuổi, các em được học hành, vui chơi lành mạnh thay vì phải lấy chồng, sinh con hoặc gánh vác gia đình.
Để trả lời cho câu hỏi này, bạn hãy dành thời gian suy xét và trò chuyện với thế giới nội tâm nhé.
Bạn đã từng tự tin khi phân lập sự ưu tiên rạch ròi cho từng mục tiêu trong cuộc sống?
Thế giới bao quanh chúng ta ngày càng tiến bộ dẫn đến sự đủ đầy trong cuộc sống con người: nhiều thứ để xem, nhiều thứ để nghe, nhiều thứ để đọc, nhiều cơ hội, nhiều thách thức,…khiến con người như kẹt giữa ngã tư đường vì không biết đâu mới là con đường đúng đắn dành cho mình. Chính từ việc chưa nhận thức được bản thân, chưa nhận ra điều bản thân thật sự mong muốn là gì, khả năng cá nhân đến đâu,… đã khiến con người rơi vào trạng thái ùn tắc giữa những mục tiêu và lựa chọn.
Đọc thêm bài viết: Biết thế nào là đủ sẽ hạnh phúc hơn rất nhiều
Bạn có biết rằng nhận thức chính là siêu năng lực?
Mỗi ngày, chúng ta thức dậy với nhiều nhiệm vụ bủa vây, từ tạo dựng mối quan hệ, giải quyết vấn đề, phát triển bản thân đến truyền đạt cảm xúc, niềm tin, yêu thương,… Thật ra, những điều này đều khởi nguồn từ không gian nhận thức bên trong chúng ta. Càng có cái nhìn cụ thể về không gian này, chúng ta càng dễ thấu hiểu năng lực cá nhân đồng thời sử dụng chúng một cách hiệu quả. Đơn cử như việc chứng kiến nhiều doanh nhân thành đạt, bạn có thể nói rằng họ giỏi, họ may mắn hoặc họ giàu sẵn. Nhưng thực tế, họ đã dành thời gian để tìm tòi, học hỏi và nắm bắt năng lực bản thân và vận dụng vào xu hướng thị trường. Tất nhiên, những điều này hoàn toàn không phải bẩm sinh. Để thành công, bạn phải trả một cái giá tương xứng.
Bạn có nhìn nhận thế giới theo cách tự nhìn nhận chính bản thân mình?
Bạn có từng cảm thấy sự thay đổi từ môi trường xung quanh theo tâm trạng cá nhân, như đại thi hào Nguyễn Du cũng từng nói rằng, người buồn cảnh có vui đâu bao giờ. Những ngày tốt lành, bạn cảm thấy thật nhiều năng lượng và cuộc sống trở nên tràn đầy hy vọng. Những ngày tâm trạng như mây mưa xám xịt, bạn lại cảm thấy đồng nghiệp thật khó chịu, người yêu thật đáng ghét và mình thì thật xấu xí,… Thật ra, những điều bạn cho là thật trong cuộc sống xoay vần chỉ là một hình ảnh về “sự thật” được vẽ ra trong tâm trí chúng ta. Hình ảnh này được cấu thành từ niềm tin, cảm xúc, kinh nghiệm, thái độ của mỗi cá nhân. Nói cách khác, khi chúng ta tưởng chừng như đang đánh giá một điều gì đó thì thật ra lại đang nói đến chính mình nhiều hơn.
Đọc thêm bài viết: Mình đã từng bị “kẻ suy nghĩ nhiều” điều khiển cuộc đời
Ví dụ như những người có suy nghĩ tích cực về bản thân thường cảm thấy xung quanh mình tràn đầy hy vọng. Ngược lại, nếu sống trong cảm xúc tiêu cực, bạn sẽ dần cảm giác cả thế giới này đang chống lại bạn. Vì vậy, cuộc sống vẫn trôi như nó vốn là, chỉ có chúng ta và nhận thức của chúng ta về thế giới xung quanh thay đổi mà thôi.
Nhận thức là một quá trình đắp xây và nó là nền tảng quyết định cách bạn đón nhận mọi thứ trong cuộc sống. Đây là điều vạch rõ hướng đi, sự tập trung, năng lực cá nhân,… Việc học cách nhận thức bản thân giúp bạn định hình thế giới nội tâm và khai mở những tiềm năng còn đang ẩn giấu bên trong mỗi con người.
