Trong cuộc sống đầy áp lực và kỳ vọng, tự mãn đôi khi sẽ trở thành một hòn đá cản trở cảm xúc và sự đồng cảm của chúng ta. Bạn đã bao giờ tự hỏi về mối liên hệ giữa tự mãn và vô cảm đồng thời tác động như thế nào đến tâm lý con người.
Tự mãn, theo một cách đơn giản, là sự hài lòng và tự hào về bản thân đến mức độ trở nên mù quáng. Khi con người bắt đầu đặt bản thân mình ở vị thế cao hơn mức cần thiết, họ dễ dàng mất đi cái nhìn chủ quan và khách quan về bản thân. Đây không chỉ là một tình trạng tâm lý tích tụ mà còn là một cảm xúc có thể khống chế và làm mờ đi mọi cảm nhận về thế giới.
Tự mãn thường xuất phát từ lòng tự trọng cao và khả năng tự đánh giá cao về bản thân. Lòng tự hào có thể làm cho chúng ta trở nên kiêu hãnh đến mức không thèm để ý đến cảm xúc của người khác. Từ đó trở thành ngọn lửa nuốt chửng mọi cảm xúc. Người ta dường như tự hào về thành công của mình mà quên mất rằng sự yếu đuối, sự thất bại và cảm xúc tiêu cực cũng là phần không thể thiếu trong cuộc sống. Khi tự mãn thống trị, con người có thể trở nên vô cảm trước những khía cạnh nhức nhối của cuộc sống, từ đó mất đi khả năng đồng cảm đối với người khác.
Đọc thêm bài viết: Ranh giới mong manh giữa việc yêu bản thân và đề cao cái tôi quá mức
Bạn có từng nhớ câu chuyện giữa rùa và thỏ. Một chàng thỏ luôn tự mãn với đôi chân tốc độ đã thất bại ê chề trước chú rùa cần mẫn. Đó cũng là bài học trong cuộc sống thực tiễn, nếu bạn cứ mãi ngủ quên trên những chiến thắng mà dừng lại quá trình tu tập của mình thì một ngày nào đó, bạn cũng sẽ như chú thỏ tự cao mãi mãi luôn đứng sau hào quang của người khác.
Mặc dù sự tự tin và tự hào là quan trọng nhưng khi chúng ta mắc kẹt trong thế giới của chính mình và quên mất đến người khác, sự vô cảm sẽ dần dần nảy sinh. Con người trở nên lạnh lùng với những trải nghiệm của người khác, vô cảm với niềm vui hay nỗi đau của họ. Một cái tôi quá lớn có thể làm cho cái nhìn trở nên thiển cận và làm chúng ta trở nên đứng núi này trông núi nọ đồng thời mất đi khả năng cảm nhận sâu sắc.
Tâm lý con người là một hành trình phức tạp và sự tự mãn có thể góp phần vào việc làm chênh lệch cảm xúc tất yếu của chúng ta. Mình biết rằng để sống như một đóa hoa, bạn cần có sự tự tin nhưng sự đồng cảm sẽ là hương thơm khiến bạn trọn vẹn đủ đầy hơn. Thực tế, một người tự cao luôn chỉ tập trung vào ca ngợi, duy trì hình ảnh tốt đẹp, thành công cá nhân thay vì chấp nhận những khuyết điểm hoặc quan tâm đến thế giới bên ngoài.
Mối liên hệ giữa tự mãn và sự vô cảm có thể được nhận diện thông qua cách con người đối xử với nhau và với môi trường xung quanh. Người tự cao thường ít quan tâm đến cảm xúc và nhu cầu của người khác vì họ cho rằng bản thân mình là trung tâm của mọi sự chú ý.
Mặc dù có thể mang lại sự hài lòng ngắn hạn nhưng sự tự mãn không thể làm cho một tâm hồn trở nên sâu và đủ đầy. Khá nhiều người luôn nghĩ rằng bản thân đang đứng trên đỉnh vinh quang và từ chối tiếp xúc với những người không cùng đẳng cấp. Dần dần, họ trở nên lãnh đạm trước nỗi đau của người khác, thậm chí có thể sẵn sàng bất chấp tất cả để duy trì hình tượng cá nhân.
Sự tự tin không đồng nghĩa với tự mãn càng không đồng thuận với sự vô cảm. Chúng ta cần cảm nhận và giữ cho trái tim mình ấm áp để có thể chia sẻ niềm vui lẫn những khoảnh khắc đau buồn trong cuộc sống. Hãy để sự kiêu hãnh của chúng ta là nguồn động viên thay vì là cái gối đầu nâng bước sự vô cảm. Khi mọi cảm xúc trở nên đóng băng, con người càng trở nên lạc lõng trong mê cung tự mãn.
Đọc thêm bài viết: Những cách tự nhìn nhận bản thân để bạn thay đổi
Để khắc phục tình trạng này, chúng ta cần thấu hiểu rằng cảm xúc nên là cầu nối để chúng ta thay đổi bản thân theo hướng tốt đẹp hơn thay vì trở thành một bức tường giam giữ chúng ta với những mộng tưởng tuyệt đẹp. Cảm xúc là một phần quan trọng của cuộc sống và chúng ta cần giữ cánh cửa trái tim rộng mở để chia sẻ, cảm nhận và thấu hiểu. Mình luôn nghĩ rằng, sự đồng cảm không phải dấu hiệu của sự yếu đuối mà là minh chứng cho tri thức, cái tôi đặt đúng chỗ và một tinh thần sâu sắc.
Kiêu hãnh không hẳn là một điều xấu nhưng khi nó trở thành nguồn gốc của sự vô cảm, chúng ta cần phải thay đổi góc nhìn triệt để. Bằng cách chấp nhận sự đa dạng của cảm xúc, chúng ta không chỉ giữ được sự đồng cảm mà còn tạo ra cơ hội để học hỏi và phát triển. Sự cân bằng giữa lòng tự hào và cảm xúc là chìa khóa để xóa bỏ mọi rào cản đồng thời xây dựng một cuộc sống đầy ý nghĩa.
