Trở nên quyết đoán có nghĩa là có thể bảo vệ quyền lợi của chính mình hoặc của người khác một cách bình tĩnh và tích cực, mà không độc đoán hoặc chấp nhận ‘sai’ một cách thụ động. Cùng Thehegen tìm hiểu tính quyết đoán là gì thông qua nội dung sau.
Quyết đoán là gì?
Quyết đoán là một kỹ năng quan trọng có thể giúp bạn quản lý bản thân và các tình huống tốt hơn. Điều này có thể giúp bạn gây ảnh hưởng đến người khác để đạt được sự chấp nhận, đồng ý hoặc thay đổi hành vi.
Tính quyết đoán cho phép các cá nhân hành động vì lợi ích tốt nhất của họ, tự bảo vệ mình và bày tỏ quyền cá nhân một cách tích cực và không phủ nhận quyền của người khác.
Quyết đoán không có nghĩa là độc đoán
Không phải lúc nào bạn cũng dễ dàng xác định hành vi quyết đoán, bạn cũng có thể nhầm lẫn với sự độc đoán. Vậy điểm khác nhau giữa độc đoán và quyết đoán là gì?
Quyết đoán dựa trên sự cân bằng
Điều này đòi hỏi bạn phải thẳng thắn về mong muốn và nhu cầu của bản thân. Đồng thời bạn vẫn xem xét các quyền, nhu cầu và mong muốn của người khác. Khi quyết đoán, bạn sử dụng sức mạnh của sự tự tin để trình bày quan điểm của mình một cách chắc chắn, công bằng và đồng cảm.
Hành vi độc đoán dựa trên sự chiến thắng
Trong trường hợp này, bạn làm những gì có lợi nhất cho riêng mình mà không quan tâm đến quyền, nhu cầu, cảm xúc hoặc mong muốn của người khác. Lúc này, sức mạnh bạn sử dụng là ích kỷ. Bạn thường hành động theo những gì bạn muốn, không cần hỏi hoặc được sự đồng ý của người khác.
Không phải ai cũng có thể quyết đoán tất cả mọi việc
Tại sao một số người có phong cách giao tiếp quyết đoán trong khi những người khác thụ động hoặc độc đoán hơn? Nguyên nhân có thể là do tính cách, những thói quen chúng ta phát triển hoặc những kinh nghiệm sống.
Dưới đây là một số điều có thể khiến mọi người hành động quá thụ động :
Thiếu tự tin vào bản thân.
Lo lắng quá nhiều về việc làm hài lòng người khác hoặc được yêu thích.
Lo lắng liệu những người khác sẽ không đồng ý hoặc từ chối ý tưởng và quan điểm.
Cảm thấy nhạy cảm với những lời chỉ trích hoặc bị tổn thương bởi những trải nghiệm trong quá khứ khi ý tưởng của họ bị phớt lờ hoặc từ chối.
Không phát triển các kỹ năng quyết đoán.
Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp trái ngược hoàn toàn với sự thụ động. Đó là những hành vi độc đoán. Một số yếu tố dẫn đến tình trạng này là:
Quá tự tin.
Tập trung quá nhiều vào việc đáp ứng nhu cầu và ý kiến của bản thân.
Không học cách tôn trọng hoặc xem xét quan điểm, nhu cầu của người khác.
Không học kỹ năng nghe hoặc cách yêu cầu một cách khéo léo.
Vậy những điều có thể khiến mọi người hành động một cách quyết đoán là gì?
Tự tin.
Tin rằng ý kiến của họ có giá trị, ý tưởng và cảm xúc của họ quan trọng và họ có quyền thể hiện bản thân.
Kiên cường (có thể đối phó với những lời chỉ trích, từ chối và thất bại).
Tôn trọng sở thích và nhu cầu của người khác.
Có hình mẫu cho sự quyết đoán.
Biết ý tưởng của họ đã được hoan nghênh hoặc sự quyết đoán được khen thưởng trong quá khứ.
Bí quyết để trở nên quyết đoán hơn là gì?
Một số người tự nhiên khéo léo hơn khi trở nên quyết đoán. Nhưng có những người khác thì không như vậy và họ cần thực hành nhiều hơn.
Bắt đầu bằng cách xem xét phong cách giao tiếp nào phù hợp nhất với bạn. Sau đó, hãy quyết định xem bạn cần cố gắng trở nên bớt thụ động hơn, bớt độc đoán hơn hay chỉ đơn giản là cần xây dựng phong cách quyết đoán tự nhiên của mình.
Để trở nên bớt thụ động và quyết đoán hơn:
Chú ý đến những gì bạn nghĩ, cảm nhận, muốn và thích. Bạn cần phải nhận thức được những điều này trước khi bạn có thể truyền đạt chúng cho người khác.
Lưu ý nếu bạn nói “Tôi không biết”, “Tôi không quan tâm” hoặc “Không thành vấn đề” khi ai đó hỏi bạn muốn gì. Hãy dừng lại. Thực hành nói những gì bạn thích, đặc biệt là về những điều ít quan trọng. Ví dụ, nếu ai đó hỏi, “Bạn muốn màu xanh lá cây hay màu đỏ?” bạn có thể nói, “Tôi muốn cái màu xanh lá cây hơn – cảm ơn.”
Thực hành yêu cầu mọi thứ. Ví dụ: “Bạn có thể vui lòng chuyển cho tôi một cái muỗng được không?”, “Tôi cần một cây bút – có ai dư không?”, “Bạn có thể giữ cho tôi một chỗ ngồi?” Điều này xây dựng kỹ năng và sự tự tin của bạn khi bạn cần yêu cầu điều gì đó.
Đưa ra ý kiến của bạn. Nói xem bạn có thích một bộ phim mà bạn đã xem hay không và tại sao.
Thực hành sử dụng câu nói có chủ ngữ “Tôi” chẳng hạn như: “Tôi muốn…”, “Tôi thích…” hoặc “Tôi cảm thấy…”
Tìm một hình mẫu giỏi trong việc quyết đoán. Hãy xem bạn có thể bắt chước những phẩm chất tốt nhất của người đó không.
Nhắc nhở bản thân rằng ý tưởng và quan điểm của bạn cũng quan trọng như của những người khác. Biết được điều này giúp bạn trở nên quyết đoán. Sự quyết đoán bắt đầu từ thái độ bên trong coi trọng bản thân bạn cũng như bạn đánh giá cao người khác.
Để trở nên bớt độc đoán và quyết đoán hơn:
Hãy thử để người khác nói trước.
Chú ý nếu bạn làm gián đoạn việc người khác đang trình bày. Hãy bình tĩnh và nói: “Ồ, xin lỗi – hãy tiếp tục!” và để người kia nói hết.
Hỏi ý kiến của người khác, sau đó lắng nghe câu trả lời.
Khi bạn không đồng ý, hãy cố gắng nói ra mà không hạ thấp quan điểm của người khác. Ví dụ, thay vì nói: “Đó là một ý tưởng ngu ngốc”, hãy thử: “Tôi không thực sự thích ý tưởng đó”. Hoặc thay vì nói: “Anh ta thật là một thằng khốn nạn”, hãy thử nói: “Tôi nghĩ anh ta thật vô tâm.”
Tìm một hình mẫu giỏi trong việc quyết đoán — không quá thụ động và không quá độc đoán. Hãy xem bạn có thể bắt chước những phẩm chất tốt nhất của người đó không.
Bài viết đã cung cấp cho bạn thông tin về quyết đoán là gì và làm thế nào để trở nên quyết đoán hơn. Khi bạn nói một cách quyết đoán, điều đó cho thấy bạn tin vào chính mình. Xây dựng tính quyết đoán là một bước để trở thành phiên bản tốt nhất của bạn! Đừng quên theo dõi website của Thehegen để được cập nhật những thông tin về tâm lý xã hội bổ ích.
