Mùa hè có lẽ là một mùa yêu thích đối với hầu hết các bạn trẻ nói chung và các bạn học sinh nói riêng. Bởi trong khoảng thời gian ấy các bạn có dịp để vui chơi với người thân hoặc cùng bạn bè của mình đi du lịch khắp nơi, tận hưởng không khí của một mùa hè yêu thích…. Tuy nhiên, vì hoàn cảnh khó khăn cho nên mùa hè cũng là khoảng thời gian mà nhiều bạn nhỏ ở độ tuổi “ ăn chưa no, lo chưa tới” đã phải vất vả mưu sinh để kiếm tiền phụ giúp ba mẹ trang trải kinh tế cho cuộc sống của gia đình.
Ngồi trong quán cà phê khoảng 30 phút, tôi được gần 10 người mời mua vé số, trong đó có 3 trẻ em từ tầm 6 – 12 tuổi. Cảm xúc lúc đó làm tôi phải mua vài tờ vé số ủng hộ một bé gái tầm 8 tuổi, cô bé có nước da đen nhẻm nhưng cực kì lễ phép.
Ban đầu, tôi không dự định mua, nhưng khi tôi lắc đầu tỏ ý từ chối lời mời, bé vẫn lịch sự nói lời cảm ơn tôi. Tôi bất ngờ chột dạ, tự nghĩ “ Tại sao lại không ủng hộ vài tấm cho một đứa bé lễ phép như này cơ chứ?”. Thế là lại đành lòng mà mua, trong lúc lựa vé số, tôi có hỏi bé một số chuyện, thì được biết gia đình bé thuộc diện khó khăn, ba mất sớm, mẹ phải đi làm thuê ở xa, kinh tế khá bấp bênh và hiện tại bé đang sống cùng bà ngoại.
Bé kể: “ Mỗi sáng con phải dậy sớm phụ ngoại con bưng mớ rau vườn, mớ ốc hến mò được đem ra chợ bán, xong con lãnh vé số về đi bán dạo phụ thêm cho ngoại, tại dịp hè con đâu phải đi học nên ráng bán được nhiêu hay nhiêu, tiền lời con đem về phụ ngoại mua đồ ăn, ngoại nói ngoại còn để dành lại được một ít để con mua tập sách cho năm học mới nữa đó.” Nghe con kể tới đây, tôi không khỏi xúc động, con còn bé mà đã vất vả rồi, nhưng con cũng là một đứa trẻ thật sự rất hiểu chuyện…
Chia tay hồi lâu, vô tình cầm trên tay chiếc kính bơi mà tôi vừa mới mua cho đứa con trai nhỏ của mình, chuẩn bị cho chuyến đi du lịch biển vào dịp hè này, thì bất giác tôi lại nhớ đến bé gái bán vé số ấy, đáng lẽ ra cô bé phải được bảo bọc trong vòng tay của mẹ cha, thế nhưng vì gia đình khó khăn mà em phải sớm đi lao động kiếm tiền, san sẻ gánh nặng cơm áo cũng như để có tiền mua tập sách mới đến trường cùng bè bạn.
“ Lương em 25k / 1 giờ, em mà làm hết hè này là giàu luôn!..” – đây là câu nói của một cậu bé phục vụ bàn tại một quán ăn tôi có dịp đến cùng gia đình. Quên hỏi tên cậu, nhưng tôi cũng có chút thời gian được ngồi nói chuyện cùng cậu khi quán gần đóng cửa, lượng khách cũng dần thưa thớt đi. Được biết, cậu năm nay 16 tuổi, nghỉ hè tận 3 tháng nên cố gắng đi kiếm việc làm thêm phụ giúp gia đình… có cần mua gì chút ít cũng đỡ việc xin tiền ba mẹ. Một ngày cậu làm tầm 4-6 tiếng, có khi khách đông thì hơi cực, vì phải làm nhiều hơn, nhưng tiền lương cũng theo đó mà tăng lên. Cậu cũng chia sẻ, quán này khá đông nên việc tăng ca cũng xảy ra rất thường xuyên… Ngoài ra, nếu như phục vụ bàn tốt, đôi khi cậu còn được khách hàng cho thêm “tiền tip”. Cậu vừa kể cho tôi nghe, vừa cười có vẻ rất thích thú.
Có thể nói, với mức lương 25k/1h nếu các bạn chịu khó chuyên cần, đi làm đầy đủ cũng có thể kiếm được từ 3-5 triệu đồng. Đây là số tiền không hề nhỏ đối với các bạn trẻ và có thể giúp các bạn phụ giúp gia đình hoặc trang trải chi phí cho năm học tiếp theo. Tuy có khó khăn khi cuộc sống bị xáo trộn từ đi học sang đi làm, nhưng có lẽ các bạn vẫn cảm thấy rất vui vẻ với thu nhập do công sức mình bỏ ra.
Cậu bé cho biết thêm : “Bất kỳ công việc nào cũng giúp cho mình có được những kỹ năng cần thiết. Không chỉ kỹ năng trong nghề mà còn cả kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp với mọi người. Em đã tìm được những người bạn, những người anh chị ở đây và họ đã dạy cho em những điều khó mà học được trong trường lớp. Em đã hiểu hơn về giá trị của đồng tiền vì mình đã bỏ mồ hôi, công sức và cả nước mắt mới kiếm được nó. Hơn thế nữa, em còn hiểu được những cái khó khăn của người khác và từ đó biết trân trọng cuộc sống hiện tại của mình hơn. Cho nên, khi trở lại với trường lớp em sẽ cố gắng học tập nhiều hơn nữa, vì con đường em đang bước đi là ước mơ của rất nhiều người nhưng mãi mãi không bao giờ thực hiện được.”
Vừa dứt câu, cậu bé lại bông đùa: “ Hết 3 tháng hè này, gia đình chị không được em phục vụ bàn cho nữa đâu đấy! Vì em bận đi học mất rồi, muốn gặp em phải chờ đến hè năm sau nữa cơ.. .” Thế rồi 2 chị em nhìn nhau cười rôm rả….
Có thể nói, những đứa trẻ vị thành niên một phần vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, muốn phụ giúp cha mẹ nên mới quyết định đi làm… Nhưng bên cạnh việc kiếm tiền, thì trải nghiệm hơn hai tháng về cuộc sống của người làm công cũng khiến các bạn ấy rút ra được những bài học quý giá cho cuộc sống, cũng như trân trọng việc đi học, trân trọng đồng tiền và biết ơn cha mẹ nhiều hơn..
Việc lao động nhẹ, vừa sức cũng là giúp các em rèn luyện sức khỏe, biết quý trọng giá trị của lao động, tránh xa những trò chơi vô bổ và các tệ nạn xã hội. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh có con em đang ở trong độ tuổi vị thành niên cũng không nên để các em lao động quá sức, căng thẳng, nhất là trong dịp hè. Bởi vì ở độ tuổi này, các em đang trong giai đoạn phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.
Còn đối với những trẻ bé hơn, đôi khi đi trên phố, chúng ta vẫn thường xuyên bắt gặp hình ảnh những cậu bé, cô bé người nhỏ thó, đen đuốc cuốc bộ khắp nẻo đường để bán kẹo cao su, bán tăm, bán móc khóa, bấm móng và nhiều thứ quà vặt, linh tinh khác… đó chính là những em học sinh ở quê nhân lúc nghỉ học, tranh thủ đi kiếm tiền.
Tuy tuổi còn nhỏ nhưng các em đã có ý thức lao động, có trách nhiệm với gia đình. Biết phụ giúp cha mẹ là điều đáng trân trọng, nhưng việc phải lao động sớm ở độ tuổi quá nhỏ, khiến các em rất dễ bị tổn thương và gặp nhiều rủi ro về thể chất. Các em không những bị hạn chế thời gian học tập, vui chơi – giải trí, mà còn rất dễ dẫn đến nguy cơ bỏ học (vì quá bé để ý thức được tầm quan trọng của việc học).
Ngoài ra, việc phải tham gia lao động quá sớm ở cái nơi đô thị phồn hoa với đầy rẫy những phức tạp khiến các em dễ bị lôi kéo vào những hành vi vi phạm pháp luật, các tệ nạn xã hội và có nguy cơ cao bị lạm dụng, bóc lột, xâm hại…làm ảnh hưởng và tác động xấu đến tâm hồn non nớt của các em.
Tóm lại, tương lai của các em chính là học tập và còn cả con đường dài ở phía trước, cha mẹ đừng nên vì lý do kinh tế mà để con mình ra đời kiếm sống quá sớm, làm ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như việc học tập của con trong năm học mới. Người lớn cần tụi nhỏ thấu hiểu, nhưng tụi nhỏ cũng cần có một điểm tựa để có thể đi đến hành trình trưởng thành.
