Bạn đã bao giờ bị ai đó thao túng tâm lý trong công việc chưa? Tôi nghĩ Guilt trip chỉ có trong phim ảnh nhưng thực tế điều này lại diễn ra với tôi ngay tại nơi làm việc. Mặc dù đối mặt với áp lực từ mọi phía, tôi đã tìm được cách vượt qua, cân bằng được cuộc sống và sự nghiệp của mình.
Tôi không nghĩ mình là nạn nhân của Guilt trip – Hành vi thao túng của cấp trên và đồng nghiệp
Câu chuyện phải kể đến lúc tôi mới vào làm việc tại công ty X. Tôi luôn nỗ lực và làm việc cật lực để đảm bảo dự án của mình được hoàn thành đúng hạn và chất lượng cao.
Tuy nhiên, Sếp cũ của tôi có xu hướng sử dụng hành vi thao túng (Guilt trip) để đạt được những yêu cầu riêng của mình. Chị ấy thường gửi email yêu cầu tôi làm việc thêm giờ hoặc hoàn thành một task quan trọng vào cuối tuần. Trong email, chị thường nhấn mạnh các câu như “Công ty cần bạn đặc biệt vào lúc này” hoặc “Nhóm đang dựa vào bạn để hoàn thành dự án này.”
Chị Sếp cũng thường xuyên đề cập đến tình hình gia đình đang khó khăn của tôi. Đồng thời, chị nhắc nhở về những người khác trong nhóm làm chung dự án như: “Nếu tôi không làm việc thêm giờ thì có thể gây khó khăn cho cả nhóm.” Các đồng nghiệp cũng không ngần ngại gửi tin nhắn, gọi điện thoại vào các ngày nghỉ của tôi để nhắc nhở về công việc và áp lực đang đè nặng lên họ.
Tất cả những cảm giác tội lỗi, áp lực này khiến tôi thường xuyên làm việc thêm giờ và cảm thấy căng thẳng. Tôi luôn không thể từ chối các yêu cầu này vì sợ gây thất vọng cho sếp và đồng nghiệp, cùng với đó là cảm giác lo lắng về tương lai công việc của mình.
Phân biệt sự ảnh hưởng và thao túng
Nếu bạn nghĩ rằng trong câu chuyện trên Sếp của tôi đang làm một người hướng dẫn tốt hoặc đang thể hiện sự ảnh hưởng thông qua sự quan tâm tiến độ công việc, thì có thể bạn đang sai. Điều này thực sự là một ví dụ của sự thao túng.
Theo các nhà tâm lý học và giảng viên chuyên sâu về đàm phán và lãnh đạo, khả năng thuyết phục người khác là cần thiết để phát triển trong bất kỳ sự nghiệp nào, vì nó cần thiết để đàm phán thành công. Điều này giúp họ có được sự ủng hộ của các bên liên quan trong công ty và khuyến khích đội ngũ trong nhóm thực hiện những thay đổi mà họ muốn thấy và tạo ra giá trị.
Tuy nhiên, đường ranh giới phân biệt sự ảnh hưởng và thao túng rất mỏng manh. Quan trọng là bạn nên hiểu rõ những hành vi này từ giai đoạn sớm nếu bạn không muốn trở thành con mồi của sự thao túng.
Làm sao để nhận ra bản thân đang bị thao túng?
Khi bạn cảm thấy áp lực từ công việc hoặc mối quan hệ làm việc của mình, điều quan trọng nhất là dừng lại và tự quan sát. Hãy chú ý đến những cảm xúc và suy nghĩ mà bạn trải qua.
Hãy tự hỏi liệu bạn đang cảm thấy căng thẳng, áp lực quá lớn hoặc có một cảm giác tội lỗi không đáng có trong tình huống công việc hiện tại. Những dấu hiệu này có thể là tín hiệu cho thấy bạn đang trải qua Guilt trip.
Tiếp theo, hãy xem xét các tình huống cụ thể mà bạn đã trải qua. Tự hỏi liệu có ai đó đã sử dụng Guilt trip để áp lực bạn hoặc tạo ra cảm giác tội lỗi cho bạn trong lúc làm việc hay không?
Nếu bạn cảm thấy không chắc chắn hoặc muốn có góc nhìn bên ngoài, hãy tìm một người bạn, người thân hoặc đồng nghiệp mà bạn tin tưởng để thảo luận về tình huống làm việc của bạn. Họ có thể giúp bạn nhận biết nếu bạn đang bị thao túng và áp lực.
Cuối cùng, hãy tự đặt câu hỏi về mục tiêu, giá trị của bạn trong công việc và cuộc sống. Hãy xem xét liệu bạn đang làm điều gì vì bản thân mình hay vì áp lực từ người khác. Điều này sẽ giúp bạn xác định mục tiêu thực sự của mình và quyết định dựa trên sự tự quyết định.
Nhận ra rằng bạn đang bị thao túng là một bước quan trọng để bảo vệ tâm trạng và sức khỏe tinh thần của bạn. Hãy luôn lắng nghe bản thân và tự chăm sóc mình một cách tốt nhất để đối phó với tình huống này một cách lành mạnh.
Giảm thiểu sự thao túng
Điều không may là thao túng có khả năng xảy ra nhiều nhất trong các mối quan hệ gần gũi và người thao túng hiểu bạn rất rõ. Nghiên cứu cho thấy các mối quan hệ gần nhau dễ bị thao túng hơn vì các bên liên quan biết về nhau những điểm yếu, mong muốn, nhu cầu và điểm yếu.
Bạn không thể thu mình một chỗ để không bị người khác thao túng. Vậy bạn nên làm gì? Ý tưởng tốt nhất là học cách giảm thiểu khả năng dễ bị thao túng và tăng cường miễn dịch tư duy của bạn trước sự thao túng.
Bắt đầu bằng việc đặt cho mình một số câu hỏi
Nếu bạn đã trả lời “có” cho hầu hết các câu hỏi, bạn có khả năng dễ bị thao túng.
Để vượt qua được những thao túng này, tôi nhận ra bản thân cần có những thay đổi tư duy trong cuộc sống của mình bằng cách:
Trong cuộc sống, chúng ta thường phải đối mặt với những tình huống khó khăn và người khác có thể cố gắng thao túng chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta có sức mạnh để thay đổi tình thế và định hình cuộc sống. Đừng ngần ngại tự tin và tự chủ động trong việc tạo ra một cuộc sống mà bạn mong muốn.
Hãy theo dõi website Thehegen để cập nhật những chia sẻ và thông tin hữu ích về những vấn đề tâm lý xảy ra trong công việc, tình cảm và cuộc sống hằng ngày.
